Γιατί τα παιδιά χρειάζονται το παιχνίδι στη φύση και τον Προσκοπισμό

Αρθρογραφος: Ομάδα Σύνταξης
Ημ/νια Έκδοσης: 08/10/2019
Κατηγορίες: Περιβάλλον


Σκεφτείτε πως έμοιαζαν οι καλοκαιρινές σας ημέρες όταν ήσασταν παιδί. Πιθανότατα, βγαίνατε έξω με τις παρέες της γειτονιάς ή του χωριού και δεν επιστρέφατε πριν από το φαγητό!  Μάλλον περνάγατε αμέτρητες ώρες με σκάψιμο για σκουλήκια, φτιάχνοντας κρυψώνες πάνω στα δένδρα και αναπνέοντας τον καθαρό αέρα.
Το παιχνίδι στο ύπαιθρο αντιπροσωπεύει τις παιδικές αναμνήσεις πολλών γενεών. Τις τελευταίες δεκαετίες αυτό μειώνεται συνεχώς και είναι πιά γεγονός ότι τα παιδιά δαπανούν όλο και λιγότερο χρόνο στη φύση προτιμώντας τα παιχνίδια μέσα στο σπίτι και ιδιαίτερα με τις οθόνες.
Σύμφωνα με πολλούς ειδικούς, αυτή η απομάκρυνση από την εξερεύνηση του φυσικού χώρου μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη χρήση των αισθήσεων, δυσκολίες προσοχής, υψηλότερα ποσοστά φυσικών και συναισθηματικών ασθενειών, έλλειψη φαντασίας ή πνευματικής αντίληψης, παχυσαρκία παιδιών και ενηλίκων, έλλειψη βιταμίνης D και ασθένειες. Και όλα αυτά επειδή τα παιδιά σταμάτησαν να παίζουν και να εξερευνούν τη φύση.



Ο Προσκοπισμός έχει παρατηρήσει αυτή την αλλαγή, καθώς ασχολείται με παιδιά για πολλές δεκαετίες. Ο Προσκοπισμός έχει, από καταβολής, υιοθετήσει ένα πρόγραμμα για όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο στο ύπαιθρο και περισσότερες ημέρες στη φύση. Να πως υλοποιείται το παιχνίδι στο ύπαιθρο και ωφελεί τα παιδιά: 

Η φύση «ανεβάζει» το παιχνίδι σε άλλο επίπεδο
Η απομάκρυνση των παιδιών από τους εσωτερικούς χώρους είναι πολύ ζωτικής σημασίας αλλά υπάρχει σημαντική διαφορά ανάμεσα στο παιχνίδι σε μια μεγάλη παιδική χαρά με συγκεκριμένες δομές και σε έναν ελεύθερο χώρο στη φύση ή ακόμη και σε ένα περιαστικό άλσος. Οι δομημένοι χώροι προσφέρουν μια οργάνωση και μια «ιεραρχία» που το παιδί ακολουθεί. Σε έναν αδόμητο χώρο τα παιδιά αναπτύσσουν πιο ελεύθερα την φαντασία τους, την δημιουργικότητα , τις τεχνικές και κοινωνικές δεξιότητες, την συνεργασία και την εφευρετικότητα. 
Σε ένα δομημένο χώρο παιχνιδιού το κάθε τι είναι αυτό που είναι, αλλά στη φύση υπάρχει πάντα κάτι να φανταστούμε και να ανακαλύψουμε αρκεί να περνάμε το χρόνο μας μαζί της.

Οι εμπειρίες και το παιχνίδι στη φύση βοηθάει περισσότερο και την σωματική ανάπτυξη
«Ο χρόνος σε εξωτερικούς χώρους στη φύση προσφέρει ατελείωτες ευκαιρίες για μάθηση και ανάπτυξη και υποστηρίζει την ανάπτυξη του συνόλου του παιδιού - γνωστικού, σωματικού, κοινωνικού και συναισθηματικού, δημιουργικού», λένε οι υπεύθυνοι των προσκοπικών ομάδων..   Η έρευνα μας δείχνει ότι οι συχνές δραστηριότητες στη φύση με ένα ενήλικο «συμπαραστάτη» αναπτύσσουν πιο υγιή, πιο ευτυχισμένα, πιο έξυπνα, ισχυρότερα παιδιά και βάζουν τα θεμέλια για αξίες διαχειριστικής συμπεριφοράς για όλη τη ζωή".



Δράσεις στη φύση κτίζουν την εμπιστοσύνη και την συνεργασία μεταξύ των εφήβων
Οι προκλήσεις σχεδιασμού μεγάλων δράσεων στο ύπαιθρο, από ομάδες εφήβων (οι Ανιχνευτές πρόσκοποι) δημιουργεί διάθεση ανάληψης υπευθυνοτήτων, αντιμετώπισης δυσκολιών και συγκρούσεων και απόκτηση μεγαλύτερης εμπιστοσύνης. Ο σχεδιασμός μιας μικρής ή μεγαλύτερης εκδρομής στη φύση διεγείρει την φαντασία και την δημιουργικότητα, απαιτεί συνεργασία, επίλυση προβλημάτων και σωματική άσκηση.

Το παιχνίδι στη φύση δημιουργεί ένα «υπερασπιστή» του περιβάλλοντος
Ο καλύτερος τρόπος να νοιαστούν για κάτι τα παιδιά , είναι να το αγαπήσουν. Καθώς συμμετέχουν εθελοντικά σε δραστηριότητες χωρίς πίεση και άγχος, αναπτύσσεται μέσα στα παιδιά και τους εφήβους περιέργεια και θαυμασμός για τη φύση καθώς και μια επιθυμία να την προστατεύσουν. Οι πεζοπορίες και οι κατασκηνώσεις είναι μέρος του προγράμματος του Προσκοπισμού και οι εμπειρίες  και οι αναμνήσεις που αποκομίζουν τα παιδιά το αποδεικνύουν. 
Μήπως και οι ενήλικες χρειάζονται την φύση όπως και τα παιδιά;

Θεόδωρος Μπένος-Πάλμερ
Έφορος Εφαρμογής Προγραμμάτων Περιβάλλοντος